„ინვესტმენი“ უკვე 1 წელია არსებობს. მოგვიყევით, როგორ დაიწყო ეს ყველაფერი?
„ინვესტმენი“ ეს ერთი მარტივი ოცნებით დაიწყო. მას შემდეგ, რაც დავიწყე ბირჟის შესწავლა, ყოველთვის მინდოდა ისეთ საზოგადოებაში მოვხვედრილიყავი, სადაც შემეძლო ჩემი ცოდნისa და გამოცდილების გაზიარება და დისკუსიაში შესვლა ჩემს მშობლიურ ენაზე მოლაპარაკე ხალხთან. მოგეხსენებათ, ბაზარი ინგლისურ და რუსულ ენებზე შევისწავლე და თითოეულმა მენტორმა თავისებურად, საკუთარი მაგალითებით ამიხსნა თემე. ჩემთვის დიდი გამოწვევა იყო ყველაფრის ქართულად თარგმნა - ტერმინებიც და ცნებებიც. ასე რომ, მას შემდეგ, რაც ჩემს კარიერაში ჩამოვყალიბდი და მზად ვიყავი შემართებით მოვკიდებოდი ამ საქმეს, შევქმენი InvestMan-ი. ჩემი მიზანი იყო უნიკალური, მარტივად გასაგები და აღსაქმელი პლატფორმის აგება, რომელიც ფოკუსირებული იქნებოდა არა მხოლოდ ინვესტირებაზე ან საინვესტიციო სტრატეგიებზე, არამედ პროფესიონალურ ვაჭრობაზეც. საქართველოში არ არსებობდა ორგანიზაცია, რომელიც მთავაზობდა ისეთი მაღალი დონის ფინანსურ განათლებას, როგორიც მე მსურდა. მინდოდა, ინვესტმენი ყოფილიყო ლიდერი ინდუსტრიაში და შეეთავაზებინა ხალხისთვის ფინანსური თავისუფლების მისაღწევად საჭირო ინსტრუმენტები.
თქვენი მიზანი იყო ინვესტორთა საზოგადოების შექმნა, თუ მეტი ფოკუსირება მოხდა საგანმანათლებლო კურსებზე?
ჩემი მიზანი ყოველთვის იყო საზოგადოების შექმნა, მაგრამ განათლება, რა თქმა უნდა, ამის მთავარი ნაწილი იყო. მე მინდოდა დავრწმუნებულიყავი, რომ ადამიანებს არა მხოლოდ ესმოდათ ვაჭრობა და ინვესტიცია, არამედ ჰქონდათ უფლება აეღოთ კონტროლი თავიანთ ფინანსურ მომავალზე. იდეა იყო შეგვექმნა ქსელი და რესურსი მათთვის, ვინც ეძებდა ბაზარზე შესვლას ან ფინანსური განათლების გაუმჯობესებას.
თქვენი აზრით, ყველა შეიძლება გახდეს ტრეიდერი?
არა, ყველას როდი შეუძლია იყოს “მოვაჭრე”. მარკეტი მოითხოვს გარკვეულ აზროვნებას, დისციპლინას და სტრესისა და რისკის მართვის უნარს. ვაჭრობა ყველასთვის ნამდვილად არ არის, მაგრამ სწორი უნარებისა და აზროვნების წყალობით ბევრ ადამიანს შეუძლია ისწავლოს და გახდეს ინვესტორი.
რა შედეგებს გვთავაზობს თქვენი კურსები იმის გარდა, რომ ადამიანი ტრეიდერი ან ინვესტორი გახდეს?
ჩვენი კურსები სცილდება ვაჭრობის სწავლებას. ჩვენ ფოკუსირებული ვართ დავეხმაროთ ინდივიდებს ძლიერი უნარების განვითარებაში ფინანსურ დაგეგმარებაში. ჩვენი მიზანია მივცეთ სტუდენტებს ცოდნა, რათა შემდგომში ჰქონდეთ შესაძლებლობა და უნარი მართონ თავიანთი ინვესტიციები და ფინანსები და გონივრულად განახორციელონ თავიანთი ბიზნეს იდეები. საბოლოო ჯამში, ჩვენი სტუდენტები არ სწავლობენ მხოლოდ ვაჭრობას - ისინი სწავლობენ, თუ როგორ უნდა გახდნენ განსხვავებულად დისციპლინირებულები და გონივრულად მიაღწიონ თავიანთ უფრო ფართო მიზნებს.
რა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც უნდა ვიცოდეთ ვაჭრობის შესახებ?
საუკეთესო მოვაჭრეები საუკეთესო დამგეგმარებლები არიან. ვაჭრობა წარმოუდგენელ დისციპლინას მოითხოვს. ეს არ ეხება მხოლოდ ბაზრებს; ეს არის თქვენი ცხოვრების ყველა ასპექტის დაგეგმვა და კონტროლის შენარჩუნება, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ფინანსები მაღალია. მთავარია თანმიმდევრულობა და დისციპლინა, დაიცვათ თქვენი გეგმა და მიჰყვეთ მას, გამოთვალოთ და გააცნობიეროთ თქვენი რისკები ცხოვრების ყოველ მონაკვეთზე ყველა სფეროში, რაც პირდაპირ ნიშნავს სავაჭრო წარმატებას.
თქვენ ახსენეთ რისკები - თუ შეგიძლიათ, რომ განმარტოთ რასთან გვაქვს კავშირი?
ვაჭრობა ერთ-ერთი ყველაზე სარისკო, ყველაზე დინამიკური ბიზნესია მსოფლიოში. არ არსებობს გარანტიები - ეს არის რისკის, მოგებისა და წაგების ჭიდილი. მაგრამ სწორი სტრატეგიით, რისკების მენეჯმენტითა და დისციპლინით, ნამდვილად არის შესაძლებელი წარმატების მიღწევა. ეს არის ყველაზე სწრაფად მოძრავი, ყველაზე საინტერესო და პოტენციურად ყველაზე მომგებიანი ბიზნესი მსოფლიოში.
შეგიძლიათ მიუთითოთ პროცენტულობა, თუ რამდენად მომგებიანი შეიძლება იყოს ინვესტიცია?
რეალური საკითხია, რამდენი ინვესტიციაა საჭირო ფინანსური თავისუფლების მისაღწევად. გლობალური ფინანსური სისტემა ისეა სტრუქტურირებული, რომ დროთა განმავლობაში ინფლაცია შეჭამს თქვენს ფულს. ასე რომ, საქმე არ არის მხოლოდ იმაზე, თუ რამდენად მომგებიანი შეიძლება იყოს ინვესტიცია - ეს არის იმის შესახებ, თუ რამდენი ინვესტიცია გჭირდებათ გრძელვადიან პერსპექტივაში თქვენი თანხების შესანარჩუნებლად და, რაღა თქმა უნდა, ზრდისთვის.
ადამიანები ხშირად ამბობენ, რომ საბანკო ანგარიშზე ფულის დაზოგვა ფულის დაკარგვაა. როგორია თქვენი შეხედულება ამაზე?
ეს არ არის მხოლოდ მოგების ხელიდან გაშვება - ეს არის ფულის გაუფასურება. იქნება თქვენი ფული სახლში, ბანკში თუ შემნახველ ანგარიშზე, ის დროთა განმავლობაში კარგავს ღირებულებას ინფლაციის გამო და ეს არ არის მხოლოდ ზრდის შესაძლებლობების ხელიდან გაშვება.
არაერთი ქალბატონი გყავთ კურსზე, რა შეგიძლიათ მათზე გვითხრათ, როგორ მოტივირებულები არიან ისინი?
დიახ, მე აღფრთოვანებული ვარ ქართული საზოგადოების მხრიდან ასეთი აქტიური ინტერესით, განსაკუთრებით მანდილოსნების მხრიდან, რომლებიც ცდილობენ განათლების ამაღლებასა და დამატებითი შემოსავლის ნაკადების შექმნას. ჩემთვის მნიშვნელოვანია, რომ შემოგთავაზოთ ხელმისაწვდომი, ყოვლისმომცველი ტრენინგი. ჩემთვის ეს ასევე ეხება საზოგადოებას და ოჯახის როლის გააზრებას, განსაკუთრებით დედების როლს. თუ ჩვენ შევძლებთ ქალების აღჭურვას ამ უნარებით, მათ შეუძლიათ გადასცენ ისინი შვილებს, შექმნან ფინანსური განათლებისა და დამოუკიდებლობის ციკლი. ეს უნარი გადამწყვეტია ყველა ოჯახისთვის. ფინანსურად გაძლიერებული ოჯახი თავისუფალი ოჯახია და ეს არის საბოლოო მიზანი.
როგორ ფიქრობთ, რომელია საუკეთესო ასაკი ვაჭრობის შესწავლის ან ინვესტირების დასაწყებად?
დაწყება არასდროს არის გვიან, ამიტომაც ცალსახა პასუხს ნამდვილად ვერ გაგცემთ. საუკეთესო დრო დამოკიდებულია ინდივიდზე. ვაჭრობა მაღალი რისკის შემცველია და საჭიროებს გადაწყვეტილების სწრაფ მიღებას, ხშირად, ამიტომაც ახალგაზრდებს უფრო იზიდავთ აქტიური ვაჭრობის სფერო. თუმცა, მე ყოველთვის ვურჩევ ახალგაზრდებს, დაიწყონ ფინანსური სამყაროს გააზრება და ინვესტიცია მათ განათლებაში. მნიშვნელოვანია, რომ თავიდან აიცილოთ აჩქარება და დახარჯოთ წლები რისკების შესამცირებლად. არ არსებობს კონკრეტული ასაკობრივი ზღვარი - ყველაზე მნიშვნელოვანი არის, კიდევ ვიტყვი, დისციპლინა. თქვენ ვერ მიაღწევთ ფინანსურ თავისუფლებას ერთ ღამეში. საშუალოდ, დაახლოებით 15 წლიანი პრაქტიკა სჭირდება წარმატების დონის მისაღწევად. ვინაიდან ფინანსები მართავს ბიზნესის ყველა სხვა სფეროს, არარეალურია იმის მოლოდინი, რომ ის უფრო სწრაფი ან ნაკლებად მომთხოვნი იქნება ვიდრე სხვა პროფესიების დაუფლება, როგორიცაა სამართალი, მედიცინა ან ინჟინერია.
თქვენ აღნიშნეთ, რომ უნივერსიტეტში პროფესიების გაუმჯობესებისთვის სწავლას წლები სჭირდება, თქვენ კი მხოლოდ რამდენიმე თვიანი კურსი გაქვთ. თუ შეგიძლიათ, რომ ამ თემაზე ცოტა ვრცლად ისაუბროთ…
არც ერთი მიდგომა არ არის იდეალური. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთმა შეიძლება იფიქროს, რომ თქვენ შეგიძლიათ ისწავლოთ ფინანსები რამდენიმე თვეში, ეს არ არის რეალისტური. ნებისმიერ სფეროში - იქნება ეს ფინანსები თუ ჩოგბურთი - ოსტატობას დრო სჭირდება. მე შემიძლია გავუზიარო ჩემი პირადი სისტემები და სტრატეგიები, მაგრამ საბოლოო ჯამში, სტუდენტმა უნდა დაუთმოს წლები თავისი უნარების დახვეწას. მენტორის როლი არის სწავლის მრუდის შემცირება, მაგრამ ეს არ არის წარმატების გზა. ვერავინ მიაღწევს სიდიადეს რამდენიმე თვეში ან უბრალოდ მენტორის მითითებების მიყოლებით. ეს არის მოგზაურობა და თითოეულმა ადამიანი უნდა გაუმკლავდეს თავის გამოწვევებს. ყველაზე დიდი დაბრკოლება შიშის დაძლევაა, რაც თვითგადარჩენის ბუნებრივი ინსტინქტია. სანამ შიშს არ დაამარცხებთ, წარუმატებლობის წინაშე აღმოჩნდებით, რადგან შიში ხშირად იწვევს არასწორ გადაწყვეტილებებს. ვაჭრობასა და ინვესტიციებში, თვითგადარჩენის ინსტინქტების დაუფლება არის გადარჩენისა და წარმატების გასაღები.
რა თანხით უნდა დავიწყოთ ვაჭრობა, ან ინვესტიცია?
არ არსებობს ციფრი ნული, არ არსებობს "მინიმალური" ან "მაქსიმალური" თანხა. ყველაფერი თანდათან უნდა აშენდეს. თუ თქვენი საფუძველი არ არის მყარი, არაფერი გამოვა. დაიწყებთ 100$-ით თუ $1,000,000-ით, მთავარია სწორი დამოკიდებულება და ფულის პატივისცემა. პროცესი მსგავსია, ნებისმიერი უნარ-ჩვევის სწავლისა - როგორც ბავშვი სწავლობს სიარულის და ლაპარაკს. თქვენ უნდა გადადგათ ნაბიჯები ეტაპობრივად. თავდაპირველად, შეიძლება არ იცოდეთ საიდან დაიწყოთ, მაგრამ სწორი ხელმძღვანელობით - წიგნებით, მენტორებით, ვიდეოებით და ინტერნეტში არსებული უზარმაზარი ინფორმაციის საშუალებით, შეგიძლიათ დააჩქაროთ სასწავლო პროცესი. მთავარია პატივი სცეთ თქვენს ინვესტიციებს და თანდათან ააწყოთ თქვენი ცოდნა და გამოცდილება თქვენსავე პრაქტიკაზე.
ხშირად ამბობთ, რომ “მხოლოდ ის გარკვეული თანხა უნდა ჩადოთ მარკეტში, რომლის დაკარგვაც შეგიძლიათ”. რომ განგვიმარტოთ?
მნიშვნელოვანია მხოლოდ იმ თსანხის ჩადება მარკეტში, რომლის დაკარგვაც შეგიძლიათ, მაგრამ ეს მიდგომა უფრო დიდი სტრატეგიის ნაწილი უნდა იყოს. მაშინაც კი, თუ მზად ხართ დაკარგოთ გარკვეული თანხა, ყოველი დოლარი უნდა იყოს დაგეგმილი, მოწესრიგებული და ინვესტირებული ფრთხილად. გეგმის გარეშე არაფერი მუშაობს. თქვენი ინვესტიციები არასოდეს უნდა განხორციელდეს დაუფიქრებლად - თითოეული პენი, თითოეული ცენტი გააზრებულად უნდა გამოიყენოთ, რაც უზრუნველყოფს მის პოტენციალს.
ბევრი ადამიანი ვაჭრობასა და ინვესტირებას პროფესიად ხედავს. მაგალითად, ზოგს შეიძლება სურდეს, აირჩიონ ინვესტორი ან ტრეიდერი, როგორც მათი მთავარი კარიერა. როგორ უჭერს მხარს თქვენი კურსები ინდივიდებს ამ მიზნების მისაღწევად?
ვაჭრობა და ინვესტირება ნამდვილად პროფესიაა, მაგრამ მათ სჭირდებათ მყარი საფუძველი და სწორი მიდგომა. წარმატებულ ინვესტორებსა და ტრეიდერებს, განსაკუთრებით მათ, ვინც უფრო დიდ პორტფოლებს მართავენ, სჭირდებათ მეტი, ვიდრე უბრალოდ ტექნიკური უნარები - მათ სჭირდებათ დისციპლინა, სტრატეგია და გამოცდილება. ჩემი კურსები შექმნილია იმისთვის, რომ უზრუნველყოს ეს საფუძველი, ეტაპობრივად უხელმძღვანელოს სტუდენტებს.
ჩემი მენტორობის ერთ-ერთი უნიკალური ასპექტია აქცენტი პრაქტიკულ გამოყენებაზე. საქართველოში ძალიან ცოტაა, ვინც თავის ცოდნასა და წარმატებას ნულიდან ააშენებს და გზაში სხვებს ასწავლის. ჩემი მიზანია შევცვალო ეს სწავლისა და გაზიარების კულტურის ხელშეწყობით. მიუხედავად იმისა, იწყებთ როგორც დამწყები, თუ ამაღლებთ თქვენს უნარებს, ჩემი კურსები მიზნად ისახავს დაგეხმაროთ ვაჭრობისა და ინვესტირების სირთულეების გაგებაში, საფუძვლებიდან დაწყებული მოწინავე სტრატეგიებამდე, რომელიც ქმნის მდგრად წარმატებას., რა თქმა უნდა, ჩემი გვერდში დგომითა და მენტორობით.